Deprem Sonrası Kızılay İçin Kapasite Geliştirme: Prof. Dr. İlke Evin Gencel’in Deneyim Temelli Dönüşüm Modeli

6 Şubat 2023'te Kahramanmaraş merkezli meydana gelen ve 11 ili etkileyen büyük deprem, "asrın felaketi" olarak tarihe geçti. Binlerce insanın hayatını kaybettiği bu yıkıcı afet, insani yardım organizasyonlarının kriz yönetimi ve toplumsal dayanışma süreçlerindeki rolünü bir kez daha gözler önüne serdi. Türkiye’nin en köklü insani yardım kuruluşlarından biri olan Kızılay, afet dönemlerinde sahadaki etkinliğiyle bilinse de, yaşanan bu büyük felaket kurumsal hafızanın, gönüllülerin deneyimlerinden öğrenmenin ve kriz yönetimi stratejilerini yeniden yapılandırmanın önemini ortaya koydu.

Bu noktada, deneyimsel öğrenme alanında uzman akademisyenlerden Prof. Dr. İlke Evin Gencel, afet müdahalelerinde deneyimlerin bilgiye dönüştürülmesiyle kolektif öğrenme modelinin oluşturulmasının Kızılay için kritik bir dönüşüm fırsatı sunduğunu belirtiyor.

Deneyim Temelli Kriz Yönetimi Modeli

Prof. Dr. Gencel, deneyimsel öğrenme modeli çerçevesinde Kızılay’ın kriz yönetimi kapasitesinin artırılabileceğini, gönüllülerin sistematik bir öğrenme döngüsünde eğitilerek afet müdahale süreçlerinin daha etkili ve sürdürülebilir hale getirilebileceğini vurguluyor.

• Somut Deneyim: Afet bölgelerinde görev yapmış gönüllülerin tecrübeleri vaka analizleriyle incelenerek interaktif senaryolarla eğitim süreçlerine dahil edilebilir.

• Yansıtıcı Gözlem: Afet müdahaleleri sonrası düzenlenen değerlendirme toplantılarıyla saha ekiplerinin deneyimleri analiz edilebilir ve gönüllüler için mentorluk programları oluşturulabilir.

• Soyut Kavramsallaştırma: Gönüllü ve saha ekipleri için eğitim modülleri geliştirilerek kriz anlarında hızlı ve etkili karar alma becerileri kazandırılabilir.

• Aktif Uygulama: VR, AR ve yapay zekâ destekli simülasyonlarla, ekiplerin saha deneyimlerini gerçeğe yakın koşullarda test edebilecekleri bir sistem oluşturulabilir.

Farklı Öğrenme Stilleri Kriz Müdahalesini Güçlendirebilir

Prof. Dr. Gencel, afet yönetiminde görev alan bireylerin farklı öğrenme stillerine sahip olduğunu ve ekiplerin bu özelliklere göre optimize edilmesinin kriz anlarında daha etkin ve uyumlu bir çalışma ortamı sağlayabileceğini belirtiyor:

• Başlatan ve Karar Veren Stiller: Kriz anlarında liderlik yapma ve hızlı karar alma yetkinliğine sahip bireylerden oluşan ekipler.

• Deneyimleyen ve Dengeleyen Stiller: Afetzedelerle iletişimde güçlü, psikososyal destek sağlayan kişiler.

• İmgeleyen ve Yansıtan Stiller: Afet sonrası strateji geliştiren ve geçmiş deneyimlerden ders çıkaran bireyler.

• Analiz Eden ve Düşünen Stiller: Lojistik planlamayı ve kriz analizlerini yürüten ekipler.

• Yapan Stil: Sahada hızlı ve etkin müdahalede bulunarak operasyonları yönlendiren bireyler.

Bu yaklaşım, Kızılay’ın kurtarma ekiplerinin daha bilinçli, esnek ve etkili bir organizasyon yapısına sahip olmasını sağlayabilir.

Prof. Dr. İlke Evin Gencel, öğrenme stillerinin zaman içinde değişebildiğine ve bireylerin edindikleri deneyimlerle farklı yetkinlikler kazanabileceğine dikkat çekiyor. Bu nedenle, Kızılay’ın belirli periyotlarla ekip üyelerinin öğrenme stillerini değerlendirerek görev dağılımını optimize etmesi, kriz anlarında etkin müdahale kapasitesini artırabilir.

Afetlere karşı daha bilinçli, deneyime dayalı ve öğrenen organizasyon modellerinin güçlendirilmesi, gelecekte yaşanabilecek felaketlerde can kayıplarını ve koordinasyon eksikliklerini minimize edebilir.

Ülkemizin ve dünyanın bilim ve dayanışma temelli yaklaşımlarla felaketlerden uzak olması umudu ile...

Haber Merkezi